ҲАМТАБОРИ ГУРДОФАРИД/28.01.2020

(Ҳолнома ва феҳристи маводи инъикоскунандаи шахсияти камонвари маъруф Зебинисо Рустамова ба муносибати 65-солагӣ)

 Зебинисо Рустамова 29-уми январи соли 1955 дар шаҳри Душанбе таваллуд ёфтааст.  Аз давраи мактабӣ бо ташвиқи пайвандонаш ба камонварӣ майл карда, пас аз машғулиятҳои пайваста маҳорати касбӣ пайдо кард. Вай ҳам дар Донишгоҳи давлатии педагогии шаҳри Душанбе ва ҳам Донишгоҳи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон таҳсил намудааст.

Ширкати нахустини бомуваффақияти вай дар мусобиқаи камонварон дар шаҳри Тулаи Россия сурат гирифт ва дарҳои фатҳу музаффариятро ба рўяш боз кард ва ўро ҳамчун  Устоди шоистаи варзиши Иттиҳоди Шўравӣ эътироф карданд.

Соли 1975 барои ин бонуи камонвар ва миллати тоҷик соли таърихӣ ба шумор омад. Зебинисо Рустамова дар шаҳри Интерлакени  Шведсария чемпиони мутлақи ҷаҳон оид ба камонварӣ гашт. Ҳамин тариқ дар Бозиҳои олимпии Монреал (соли 1976) ҷоизадори медали биринҷӣ, дар ҳайати дастаи Иттиҳоди Шўравӣ соли 1975 дар Интерлакен, соли 1985 дар Сеул, соли 1987 дар Сидней  мақоми чемпиони ҷаҳонро сазовор шуд.

Соли 1977 дар Австралия медали нуқраи чемпионати ҷаҳонро ба даст овард.  Соли 1976 дар Копенгаген ва соли 1985 дар Измир ва соли 1986  дар Париж ба мақоми чемпионии Аврупо ноил гашт. Дар гузоштани рекорди варзишӣ ҳам маҳорату истеъдоди нотакрор доштанашро ба субут расонд. Вай 20 карат рекордсменкаи Аврупо, Иттиҳоди Шўравӣ ва Тоҷикистон дар соҳаи камонварӣ буд.

Дар тўли фаъолияти камонварӣ 15 карат чемпиони Иттиҳоди Шўравӣ буд ва парчами Тоҷикистони Шўравиро баланд бардошт.

Инчунин дар чемпионатҳои ҷаҳон сазовори ду медали хурди тило, ду медали хурди биринҷӣ шудааст.

Дар Бозиҳои «Дружба-84» дар Чехославакия, ки ба Бозиҳои олимпии Лос-Анҷелес ба таври алтернативӣ доир гардида буданд, сазовори медали нуқра гардидааст.

Хизматҳои шоёнашро дар ривоҷу равнақи варзиши тоҷик ба инобат гирифта, ўро бо ордени «Нишони фахрӣ», медали «Барои меҳнати шуҷоатнок» сарфароз гардонидаанд.

Соли 1986-1992 ҷонишини Раиси Кумитаи давлатии тарбияи ҷисмонӣ ва варзиши ҶШС Тоҷикистон, соли 1992-1995 Раиси Кумитаи давлатии тарбияи ҷисмонӣ ва варзиши Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз соли 1992-2000 ноиб- президенти Кумитаи олимпии Ҷумҳурии Тоҷикистон шуда кор кардааст.

Зебинисо Рустамова муаллифи нахустин китоб ба забони тоҷикӣ дар бораи таърихи ҳаракати олимпӣ, ғояҳои олии он, вусъату паҳншавии ҳаракати мазкур дар Тоҷикистон – «Зудтар! Баландтар! Қавитар!» мебошад, ки соли 2001 дар нашриёти «Советский спорт»-и шаҳри Москва аз чоп баромад.

Ба номи ин камонвари шинохта Кумитаи миллии олимии Ҷумҳурии Тоҷикистон

***

ЗЕБУНИСО РУСТАМОВА ДАР КИТОБҲО:

Расулзода, Б., Латифов, Н. Камони духтари Рустам [Матн]: Камонкаши номдор, чемпиони ҷаҳон Зебунисо Рустамова / Б. Расулзода, Н. Латифов. – Душабе: Ирфон, 1978. – 40с.

Абдуллозода, Н. Тоҷдори сари тоҷик [Матн]: Сухани Зебунисо Рустамова дар бораи Президенти ҶТ /Н. Абдуллозода. –Душанбе: Ирфон, 2011. –С.15.

Ғаффоров, У. Зебуннисо Рустамова [Матн]: Аз зиндагиномаи варзишгари номии тоҷик З.Рустамова / Муҳ. масъул Т.Султонӣ. –Хуҷанд: Ношир, 2015. –164 с.

 ЗЕБУНИСО РУСТАМОВА ДАР РӮЗНОМАҲО:

Насруллоев, К. Тири ҷаста аз камон [Матн]: Дар бораи камонвари машҳури тоҷик З. Рустамова / К. Насруллоев // Маориф ва маданият. –1976. –22 июн.

Рустамова, З. Чӣ бахти накӯе [Матн]: Нақли камонвари номӣ, Устоди хизматнишондодаи спорти СССР З. Рустамова / З. Рустамова // Маориф ва маданият. –1976. –18 декабр.

Расулзода, Б., Латифов, Н. Камони духтари Рустам [Матн]: Дар бораи чемпионкаи ҷаҳон, тоҷикдухтар Зебунисо Рустамова / Б. Расулзода, Н. Латифов // Комсомоли Тоҷикистон. –1977. –3 апрел.

Рустамова, З. Камони хубро аз куҷо гирем [Матн]: Дар бораи спорти тоҷик / З. Рустамова // Маориф ва маданият. –1977. –17 сентябр.

Ифтихори спорти тоҷик [Матн]: Дар бораи варзишгарони тоҷик Ю.Лобанов, З.Рустамова // Комсомоли Тоҷикистон. –1979. –10 август.

Расулзода, Б. Зинаҳои шӯҳрат [Матн]: Дар бораи Устоди хизматнишондодаи спорти СССР З.Рустамова / Б.Расулзода // Тоҷикистони советӣ. –1984. –18 ноябр.

Содирова, М. Маликаи камонварон [Матн]: Сухане дар бораи камонвар З.Рустамова / М.Содирова // Адабиёт ва санъат. –1985. –7 март. –С.12.

Рустамова, З. Спорт – қосиди сулҳ [Матн]: Доир ба оғози бозиҳои XXIV тобистонаи олимпӣ дар Сеул / З.Рустамова // Тоҷик. сов. –1988. –17 сент.

Рустамова, З. Шишаи номуси миллатро намебояд шикаст [Матн] / Таснифи А.Ҷӯра // Адабиёт ва санъат. –1992. –7 май. –С.13.

Сайфуллоева, М. Тӯҳфаи гурдофариди тоҷик [Матн]: Дар бораи чемпионкаи ҷаҳон Зебунисо Рустамова / М.Сайфуллоева // Тирози ҷаҳон. –2002. –1 июн.

Ӯрунов, М. Хонаи меҳри Зебунисо [Матн] / М.Ӯрунова // Нилуфар. –2005. –19 феврал.

Тӯйчизода, Н. Рӯзноманигор шудан мехостам, мегӯяд ӯ, ё чанд лаҳза аз рӯзгори зани номдори аср Зебунисо Рустамова [Матн] / Н.Тӯйчизода // Ҳақиқати Ленинобод. –2005. –19 феврал.

Рустамова, З. Чемпион ҳам ифтихори миллат аст [Матн]: Сӯҳбат бо собиқ чемпиони ҷаҳон оид ба камонварӣ З.Рустамова / Мусоҳиб Ҳ. Содиқ // Ҷумҳурият. –2006. –28 феврал.

Рустамова, З. Аё варзиш, ту паёми сулҳӣ [Матн] / З.Рустамова // Ҳақиқати Суғд. –2011. –22 январ.

Турсунзода, Г. Камонвар [Матн]: Зебунисо Рустамова / Г.Турсунзода // Ҷумҳурият. –2015. –7 май. –С.5.

Музаффар, А. Таҷлили 60-умин солгарди Зебунисо Рустамова [Матн] / А.Музаффар // Ҷавонони Тоҷикистон. –2015. –№7. –С.12.

Мӯъминова, Р. Мусобиқот нуфузи байналмилалӣ дошт [Матн]: Чемпиони ҷаҳон оид ба камонварӣ Зебунисо Рустамова / Р.Мӯъминова // Ҳақиқати Суғд. –2019. –30 май. –С.3.

 ЗЕБУНИСО РУСТАМОВА ДАР МАҶАЛЛАҲО:

Рустамова, З. Рамзи сулҳу дӯстӣ [Матн]: Тайёрии варзишгарони Тоҷикистон ба пешвози Олимпиада-80 / З.Рустамова // Занони Тоҷикистон. –1980. –№7. –С.5.

Рустамова, З. Ҷинси латиф ва варзиш [Матн]: Дар бораи занони варзишгари тоҷик / З.Рустамова // Фирӯза. –1991. –№1. –С.13.

Қурбонова, З. Варзишгар бесоҳиб набуд! [Матн]: Зебунисо Рустамова, аз сафҳаҳои хотираҳои соли 1992 / З.Қурбонова // Ноҳид. –2012. –№5. –С.25.

Ватан маро ба ҷониби худ хонд [Матн]: Зебунисо Рустамова дар меҳмонии маҷаллаи «Паёми Суғд» / Таҳияи Ф.Зарафшонӣ // Паёми Суғд. –2017. –№12. –С.54.

ЗЕБУНИСО РУСТАМОВА ДАР МУСОҲИБАҲО:

Рустамова, З. Тирукамони ман... [Матн]: Мусоҳиба бо Устоди Хизматнишондодаи спорти СССР Зебунисо Рустамова / Барандаи суҳбат С.Сиддиқов // Комсомоли Тоҷикистон. –1981. –15 ноябр.

Рустамова, З. Аё спорт, ту сулҳӣ! [Матн]: Мусоҳиба бо устоди хизматнишондодаи спорти СССР З.Рустамова / Навиштагиранда Б.Расулзода // Занони Тоҷикистон. –1987. –№5. –С.12-13.

Шарифова, М. Гурдофариди замон чӣ ҳол дорад [Матн]: Мусоҳиба бо Зебуннисо Рустамова / М.Шарифова // Тирози ҷаҳон. –2002. –13 март.

Содиқ, Ҳ.  Чемпион ҳам ифтихори миллат аст [Матн]: Мусоҳиба бо Зебунисо Рустамова оид ба иштироки Варзишгарони тоҷик дар бозиҳои ХХ зимистонаи олимпӣ / Ҳ.Содиқ // Ҷумҳурият. –2006. –28 феврал.

Раҷаб, У. На бо зӯрӣ, бо муҳаббат ҷаҳон метавон гирифт [Матн]: Мусоҳиба бо камонкаши машҳур З.Рустамова / У.Раҷаб // Бонувони Тоҷикистон. –2008. –№4. –С.18-19.

Рустамова, З. Варзиши тоҷик ба дастгирӣ ниёз дорад [Матн]: Мусоҳиба бо варзишгари номии кишвар З.Рустамова / Мусоҳиб О.Тошматов // Ҷавонони Тоҷикистон. –2010. –2 июн. –С.8-9.

Рустамова, З. Асрори рақами 13 хондаи тақдир бо 13 усул [Матн]: Мусоҳиба бо варзишгари номии кишвар З.Рустамова / Мусоҳиб Б.Абдураҳмонова // Тоҷикистон. –2012. –3 май. –С.14.

Рустамова, З. Сафи Мавзунаҳо бояд зиёд шаванд [Матн]: Сӯҳбат бо варзишгари тоҷик З.Рустамова / Мусоҳиб Н.Нурзод // Ҷавонони тоҷикистон. –2012. –13 сентябр. –С.10.

Рустамова, З. Камонвар [Матн]: Мусоҳиба бо камонвар “Мурабии шоистаи ҶШС Тоҷикистон” З.Рустамова / Мусоҳиб Г.Турсунзода // Ҷумҳурият. –2015. –7 март. –С.5.

Некхоҳ будан мехоҳам, на Гурдофарид! [Матн]: Мусоҳиба бо З.Рустамова / Мусоҳиб Ҳ.Тоҳирӣ // Ҷавонони Тоҷикистон. –2019. –14 феврал. –С.10.

Омӯзгоре, ки қаҳрамони олимпӣ шуд [Матн]: Мусоҳиба бо Устоди шоистаи варзиши ИҶШС Зебунисо Рустамова // Ҷавонони Тоҷикистон. –2019. –6 июн. –С.9.

 ЗЕБУНИСО РУСТАМОВА ДАР МАҚОЛАҲО БО ЗАБОНИ РУСӢ:

Расулов, Б. Ройтман, В. Сестры [Текст]: Зебунисо и Нуринисо Рустамовы-мастера спорта по стрельбе из лука / Б.Расулов, В.Ройтман // Комсомолец Туркменистана. –1975. –10 май.

Полонский, А. С победой, Зебинисо! [Текст]: К присуждению золотой медали чемпионки мира по стрельбе из лука З.Рустамовой / А.Полонский // Коммунист Таджикистана. –1975. –1 июля.

Рустамова, З. Золотой колчан Зеби [Текст] / Интервью с чемпионкой мира по стрельбе из лука З. Рустамовой. Записал В. Фролов // Коммунист Таджикистана. –1975. –9 август.

Рустамова, З. [Текст] /Беседа с чемпионкой мира по стрельбе из лука З. Рустамовой. Записал Л. Николов // Сов. спорт. –1975. –3 июля.

Куузик Отто. Зебиниссо Рустамова [Текст]: Чемпионка мира по стрельбе из лука / Куузик Отто // Спордилехт. –1975. –18 август. –С.7. –На эст. яз.

Александрова, А.Чемпионат страны финишировал [Текст]: Об абсолютной чемпионке  мира и СССР по стрельбе из лука З. Рустамовой / А. Александрова  // Веч. Ашхабад–1976. –13 май.

Фролов, В. Золотые стрелы Зебинисо [Текст] / В.Фролов // Куляб. Правда. –1976. –17 июля.

Кудрявцев, В. Тихая битва в Жольете [Текст]: З. Рустамова-бронзовый призер XXI Олимпийских игр / В. Кудрявцев // Сов. Спорт. –1976. –1 август.

Полухин, В. Победная песнь стрел [Текст]: З. Рустамова абсолютная чемпионкаСССР 1976 г. / В. Полухин // Правда. –1976. –14 май.// Известия. -1976.-15 май.

Рустамова, З. “Верить в звездный час” [Текст] / Беседа с чемпионкой мира по стрельбе из лука З. Рустамовой. Записал А. Ахмедов // Веч. Душанбе. –1977. –1 май.

Рустамова, Н. Несколько слов о зависти…[Текст]: Об экс-чемпионке мира по стрельбе из лука З. Рустамовой / Н.Рустамова // Комсомолец Таджикистана. –1978. –1 феврал.

Лебедев, М. Нет привала на этом пути [Текст]: О рекордсменке мира по стрельбе из лука З.Рустамовой / М.Лебедев // Коммунист Таджикистана. –1980. –22 июня.

Рустамова, З. К новым успехам в спорте [Текст]: Беседа с засл. мастером спорта, чемпионкой мира и страны. чл. сборной команды страны по стрельбе из лука З.Рустамовой / Записал Г.Набиев // Ленинаб. правда. –1980. –28 нояб.

Рустамова, З. В наши ряды, подруги [Текст] / З.Рустамова // Коммунист Таджикистана. –1981. –13 мая.

Рустамова, З. «Пою моё отечество !» [Текст]: О развитии спорта и физкультуры в Таджикистане / З.Рустамова // Спорт. Жизнь России. –1982. –№8. –С.32-33.

Рустамова, З. Стрелы для спартакиады [Текст]: Интервью с засл. мастером спорта З.Рустамовой / Записал М.Лебедев // Коммунист Таджикистана. –1982. –1 дек.

Носов, Г. Меткие стрелы Зебинисо [Матн]: Об экс-чемпионке мира, засл. мастере спорта З.Рустамовой / Г.Носов // Комсомолец Таджикистана. –1984. –25 янв.

Рустамова, З. Одного энтузиазма мало [Текст]: О стрельбе из лука /З.Рустамовой // Коммунист Таджикистана. –1984. –14 марта.

Рустамова, З. Дружба, мир, спорт [Текст]: О междунар. соревнованиях по стрельбе из лука. Беседа с экс-чемпионкой мира З.Рустамовой / Записал В.Федоров // Комсомолец Таджикистана. –1984. –12 сент.

Рустамова, З. На рубеже братства [Текст]: О междунар. соревнованиях «Дружба-84» по стрельбе из лука в г. Пльзене. Беседа с засл. мастером спорта З.Рустамовой / Записал М.Лебедев // Коммунист Таджикистана. –1984. –13 сент.

Всеволодов, Ю. Орден к первомаю [Текст]: За высокие спорт. достижения З.Рустамова награждена орденом «Знак почета» / Ю.Всеволодов // Комсомолец Таджикистана. –1985. –1 мая.

Юст, Ю. Браво, Зебиниссо! [Текст]: О победительнице традиц. междунар. соревнований «Весенние стрелы» З.Рустамовой / Ю.Юст // Комсомолец Таджикистана. –1985. –31 мая.

Рустамова, З. Напрягай волю как тетиву лука [Текст]: Рассказ лучницы: Из газ. «Сов. спорт» / З.Рустамова // Спордилехт. –Таллин. –1986. –7 марта. –С.3.

Набиев, Г., Сулейманов, С. Легенду «поместили» в музей [Текст]: К 60-летию абсолютной чемпионки мира 1975 г. по стрельбе из лука З.Рустамовой / Г.Набиев, С.Сулейманов // Нар. газ. –2015. –4 марта. –С.8.

Рустамова, З. Однажды став олимпийцем останешься им навсегда [Текст]: О форуме «Жизнь олимпийца после ухода из большого спорта» / З.Рустамова // Азия плюс. –2015. –26 нояб. –С.2.

ЗЕБУНИСО РУСТАМОВА ДАР МАҚОЛАҲО БО ЗАБОНИ ӮЗБЕКӢ:

Носов, Г. Устоз ва шогирдлар [Матн]: СССР-да хизмат кӯрсатган спорт мастери З.Рустамова ва унинг шогирди Г.Пӯлатованинг ажойиб ютуқлари ҳақида / Г.Носов // Совет Тожикистони. –1986. –15 январ.

Таҳияи китобшиносони шуъбаи маълумотдиҳӣ-библиографӣ